Lage

Google-Maps

Italica, römisches Theater.
Italica, römisches Theater.
Italica, römisches Theater (alle Photos: Willems/Schnubel).

Inschriften

CILA 2, 2, 383; AE 1978, 402 (Öffnet externen Link in neuem FensterEDH):

L(ucius) Blattius L(ucii) f(ilius) Traianus Pollio et C(aius) F[abius] C(aii) f(ilius) Pollio II vir(i) desig(nati) iter(um) pontif(ices) prim[i cr]eati
Augusto orchestram proscaenium itinera aras et signa d(e) s(ua) p(ecunia) f(aciendum) c(uraverunt).

„Lucius Blattius Traianus Pollio, Sohn des Lucius, und Caius Fabius Pollio, Sohn des Caius, zum wiederholten Male für das Zweimännerkollegium bestimmt, in das zum ersten Male geschaffene Amt der Pontifices berufen, haben dafür gesorgt, dass zu Ehren des Augustus die Orchestra, das Öffnet internen Link im aktuellen FensterProscänium, die Zuwege, die Altäre und Standbilder von ihrem Geld gemacht werden."

Lit.: A. Blanco Freijeiro, Segovia y la arqueologia romana (Barcelona 1977) 134; J. M. Luzon, Mitt DAI Madrid 19, 1978, 272-289; A. Canto, Notas sobre los pontificados coloniales y el origen del culto imperial en la Bética, in: La Religión Romana en Hispania. Symposio organizado por el Instituto de Arqueología "Rodrigo Caro" del C.S.I.C., Madrid 1979 (Madrid 1981) 141-153 (Öffnet externen Link in neuem Fensteracademia.edu); S.J. Keay, Roman Spain (London 1988) 83; Öffnet externen Link in neuem FensterJ. Blänsdorf, Das römische Theaterwesen der Kaiserzeit im Spiegel der Inschriften, in: J. Fugmann u.a. (Hrsg.), Theater, Theaterpraxis, Theaterkritik im kaiserzeitlichen Rom, Kolloquium anläßlich des 70. Geburtstages von Prof. Dr. Peter Lebrecht Schmidt 24./25. Juli 2003 Universität Konstanz (München/Leipzig 2004) 118; S.F. Ramallo Asensio, La arquitectura del espetáculo en Hispania: teatros, anfiteatros y circos, in: T. Nogales Bassarate - A. Castellano Hernández (Hrsg.), Ludi Romani.Espetáculos en Hispania Romana, Museo Nacional de Arte Romano, Mérida, 29 de julio-13 de octuobre, 2002 (Cajasur 2002) 106 f. Abb. 9; A. Canto, Las raices beticas de Trajano los Traii de la Italica turdetana y otras novedades sobre su familia (Sevilla 2003) 52-53 (Öffnet externen Link in neuem Fensteracademia.edu); J. Maria Luzón - E. Castillo, Evidencias arqueológicas de los signos de poder en Itálica, in: T. Nogales Basarrate - J. Gonzáles (Hrsg.), Actas del Congreso Internacional Culto Imperial: política y poder, Mérida, 18-20 de mayo, 2006 (Rom 2007) 197; A. Àlvarez Pérenz - A. Domènech de la Torre - P. La Puente Mercadal - À. Pitarch Martí - H. Royo Plumed (Hrsg.), Marbles and Stones of Hispania. Exhibition Catalogue (Tarragona 2009) 25 Abb. 16.

Maße

Dm cavea 71 m

Beschreibung

Es handelt sich um ein städtisches Theater in der Nähe des Forums.

Dat.: 30 – 37 v. Chr. konzipiert; in der Völkerwanderungszeit zerstört. Der Bau ist modern restauriert und wird für Bühnenaufführungen genutzt.

Literatur

J. M. Luzón Nogué, Die drei neuattischen Rundaren von Italica, Madrider Mitt. 19, 1978, 273 ff.

A. Jiménez, Italica. Excavaciones arqueólogicas en España 121 (Madrid 1982) 279-290.

J. M. Luzón Nogué, El teatro romano de Italica. In: Actas del simposio ‚El teatro en la Hispania romana’. Mérida, 13-15 de Noviembre de 1980 (Badajoz 1982) 183-201.

P. Gros, Théâtre et culte impérial en Gaule Narbonnaise et dans la péninsule Ibérique, in: Stadtbild und Ideologie. Die Monumentalisierung hispanischer Städte zwischen Republik und Kaiserzeit (München 1990) 388.

R. Corzo Sánchez, El teatro de Italica (Granada 1992).

R. Corzo Sánchez, El teatro de Italica, in: S. F. Ramallo Asensio - F. Santiuste de Pablos (Hrsg.), Teatros romanos de Hispania. Cuadernos de arquitectura romana, 2 (Murcia 1992) 157-171.

F. J. Montero Fernández, Continente para un contenido II: la restauración del teatro romano de Italica, in: S. F. Ramallo Asensio - F. Santiuste de Pablos (Hrsg.), Teatros romanos de Hispania. Cuadernos de arquitectura romana, 2 (Murcia 1992)173-181.

L. Roldán Gómez, Técnicas constructivas romanas en Italica. Monografías de arquitectura romana, 2 (Madrid 1993).

F.J. Montero, Continente para un contenidoll. La restauración del teatro romano de Itálica, Cuadernos de Arquitectura Romana, 2 (1993) 173-182.

P. Ciancio Rossetto - G. Pisani Sartorio (Hrsg.), Teatri greci e romani, III (Rom 1994-96) 265 f.

A. Romo, Informe de la excavación arqueológica en el intornol teatro romano de Itálica, Annuario Arqu. de Andalucía 1995, 576-588.

M.J. Martin Bueno - J. Nuñes Marcén, La evolución del trazado de la scaenae frons en los teatros de Hispania, Ktema 21, 1996, 127-149. 140 f.

O. Rodríguez Gutiérrez - M. Vera Reina, Nuevas intervenciones en el teatro romano de Itálica, Spal 8, 1999, 189-205.

O. Rodríguez Gutiérrez, La scaenae frons del teatro de Itálica, AEsp 73, 2000, 121-146.

O. Rodríguez Gutiérrez, Los capiteles toscanos de la porticus post scaenam del teatro romano de Italica, in: Actas del III Congreso de Arqueología Penínsular, VI (Porto 2000) 307-322.

O. Rodríguez Gutiérrez, Madrider Mitt. 42, 2001, 138-153.

O. Rodríguez, Das römische Theater von Italica (Santiponce, Sevilla), Antike Welt 32, Heft 3, 2001, 241-250.

O. Rodríguez Gutiérrez,  La proedria del teatro romano de Italica, Zephyrus 55-56, 2002-2003, 155-181.

J. R. Corzo Sánchez - M. Toscana San Gil, Excavaciones en el teatro de Italica 1-3 (2003)

O. Rodríguez Gutiérrez, Il teatro di Italica, AIAC News 37, 2003, 47-59.

O. Rodríguez Gutiérrez, El teatro romano de Italica. Estudio arqueoarquitectónico (Madrid 2004)

A. Monterroso Checa, Los sedilia marmóreos del teatro de Pompeyo y su reflejo en los teatros de la Bética, in: D. Vaquerizo - J.F. Murillo (Hrsg.), El concepto de lo provincial en el mundo antiguo: homenaje a la profesora Pilar León Alonso (Cordoba 2006) 45-64.

F. Sear, Roman Theatres – An Architectural Study (Oxford 2006) 261 f.

O. Rodríguez Gutiérrez, El teatro romano de Itálica: algunas propuestas a la luz de las nuevas investigaciones, in: C. Márquez - A. Ventura (Hrsg.), Actas del Congreso Internacional celebrado en Córdoba los días 12 al 15 de noviembre del año 2002, Jornadas sobre teatros romanos en Hispania, Seminario de Arqueologia Córdoba 2002 (Cordoba 2006) 149-180.

S. Ahrens, Die nova urbs von Italica, in: S. Panzram (Hrsg.), Städte im Wandel: bauliche Inszenierung und literarische Stilisierung lokaler Eliten auf der Iberischen Halbinsel; Akten des Internationalen Kolloquium ... der Universität Hamburg und ... der Universität Trier im Warburg-Haus Hamburg, 22.-22. Oktober 2005, Geschichte und Kultur der Iberischen Halbinsel, 5 (Hamburg 2007) 129 f. 135.

R. Gutiérrez, Los ’marmora’ en el programa arquitectónico y decorativo del Teatro Romano de Itálica: algunas hipótesis, nuevas propuestas y posibles certezas a la luz de las aportaciones de los análisis de microscopía óptica de polarización, in: J. Beltrán – T. Nogales (Hrsg.), Marmora Hispana: explotación y uso de los materiales pétreos en la Hispania romana, Hispania antiqua, série arqueológica 2 (Rom 2009) 231-259.

weblinks:

Öffnet externen Link in neuem Fensterhttp://www.spanisharts.com/arquitectura/imagenes/roma/i_italica_teatro.html

Veranstaltungen

ludi scaenici:

CIL II 1108; ILA II 2, 345; ERItalica 2, Weihinschrift für Liber Pater:

Libero Patri sacr(um)
L(ucius) Caelius Saturninus
L(uci) Caeli Parthenopaei
lib(ertus) ob honorem IIIIII(viratus)
editis ludis scaenicis
d(onum) d(edit?)

„Heiligtum für Liber Pater. Lucius Caelius Saturninus, Freigelassener des Lucius Caelius Parthenopaius, hat für die Ehrung der Mitgliedschaft im Sechs-Männer-Kollegium, wofür er Bühnenspiele ausrichtete, als Gabe gegeben.”

Italica, Musenmosaik II.

Darstellungen und Reflexe des Theaterlebens

Musenmosaik II, Thermen „Las Eras del Monasterio" bzw. „Los Palacios":

Beschreibung: Die neun Musen stehen nebeneinander mit ihren Attributen; einige Figuren sind teilweise zerstört.

Literatur: D. de los Rios, Descripción del mosaico de las Musas descubierto en 1839, Museo Español da Antigüedades 1 (1872) 185 ff., Farbtaf. I; E. Theophilidou, Die Musenmosaike der römischen Kaiserzeit, Trierer Zeitschr. 47, 1984, Nr. 32; J. Lancha, Mosaïque et culture dans l'Occident romain (Rom 1997) 193-195 Nr. 92 Taf. XC.

Mosaik mit Theaterszene, Domus (?) Pajar del Artillo; AO: Sevilla, Depot des archäologischen Museums:

Literatur: A. Blanco, Mosaicos romanos de Italica, Corpus de mosaicos de España II (Madrid 1978) Nr. 31; J. Lancha, Mosaïque et culture dans l'Occident romain (Rom 1997) 196 f. Nr. 94 Taf. XCI.

Italica, Mosaik mit dn 9 Musen und einer Zirkusdarstellung (nach: de Laborde).
Musenmosaik I aus den Thermen; AO: zerstört:

Beschreibung: Darstellung der 9 Musen und 4 Jahreszeiten um das Zentralbild eines Zirkusrennens. Die thematische Kombination der Themen zeigt den assoziativen Hintergrund der Musen zum Veranstaltungswesen in Italica.

Lit.: Öffnet externen Link in neuem FensterA.L.J. de Laborde, Description d'un pavé en mosaïque découvert dans l'antique Italica, aujourd'hui Santiponce, près de Séville (Paris 1802) Farbtafel; A.M. Canto, Némesis y la localización del circo de Itálica, BSEAA 52, 1986, 47-69; LIMC VII s.v. Musae (J. Lancha); J. Lancha, Mosaïque et culture dans l'Occident romain (Rom 1997) 190-193 Nr. 91 Taf. LXXXVII-LXXXIX.

 

 
 

Italica, Ausschnitt von Musenmosaik I: Thalia, Muse der Komödie.
Italica, Ausschnitt von Musenmosaik I: Kalliope, Muse des heroischen Gesangs.
Italica, Ausschnitt von Musenmosaik I: Euterpe, Muse der Aulodie, und Klio, Muse des Epos.